Herfstspanner (Epirrita dilutata)
Een zwart/grijze spanner die nauwelijks met het blote oog van soortgelijke spanners is te onderscheiden. De Herfstspanner, de Novemberspanner en de Bleke Novemberspanner zijn alleen door genitaalonderzoek met zekerheid van elkaar te onderscheiden. Daarvoor moet je de vlinder doden en dat is iets wat wij voor deze site (nog) niet doen. Bovendien zijn met name de Herfstspanner en de Bleke Novemberspanner nogal variabel. En ondanks de namen vliegen de drie soorten het meest in oktober! Gelet op de vorm en de derde band op de vleugel denken wij in dit geval de Herfstspanner te zien, maar dat staat dus helemaal niet vast! Ook zijn de soorten ongeveer even groot: zo'n 38 tot 44 mm spanwijdte.
De eitjes zijn weliswaar in oktober en november gelegd, maar komen pas in april van het jaar erop uit. Er verschijnt dan een rups die groen is aan de bovenkant en wit aan de onderkant. Aan het begin en het einde van elk segment zien we in elkaar overvloeiende rode of roodbruine banden. Op de rug kunnen die banden zodanig verbreden dat er bijna een rode lengtestreep ontstaat. De kop is egaal groen. De rups kan zo'n 26 mm lang worden. Eind juni zijn ze volgroeid en kruipen in de grond om in een kokon te verpoppen. De rupsen leven op allerlei bomen en struiken, waaronder eik en berk.
De herfstspanner vliegt jaarlijks in één generatie en dan vooral in oktober. Soms kunnen de eerste exemplaren al in september gezien worden en in gunstige jaren wordt hij na oktober in kleine aantallen tot eind december gezien. Hij zit net als zijn neefjes heel vaak met de vleugels omhoog geklapt op dagvlinderachtige wijze. Kan 's avonds al vroeg gaan vliegen en wordt in de avondschemering nog wel eens op bloeiende klimop gezien. Komt ook op licht af, soms in grote aantallen. In Nederland gewoon op de bossen en struwelen op de zandgronden. Van genoemde drie soorten de gewoonste. Ook elders in Europa een gewone soort, al zijn betrouwbare waarnemingen vaak schaars.
Deze soort wordt ook nog wel eens de Herfstvlinder of de Herfstmeter genoemd.
